Lagar julekaker etter både gamle og nye oppskrifter

Damene på sommarkafeen i Stardalen har baka heimelaga julekaker for sal i over ti år, og kundelista veks jamt og trutt.

Rett ved elva i den grøderike dalen ligg Stardalen bygdetun. Huset som samlar bygda til både fest og kvardag stod klart i 1995, og rommar både barnehage og kafé.

Stardalen sommarkafé har, trass namnet, aktivitet heile året gjennom, og når novemberkulda senker seg, trekkjer tre damer inn i varmen på kjøkenet for å bake julekaker.

Samla oppskrifter

Kvart år i over ti år har dei tre baka julekaker i november og desember.

– I fjor trur eg vi kom opp i 4.500 kaker, så det blir ein del baking, seier Marit Flatjord.

Ho er styreleiar og finn fram oppskriftsboka der ho har samla julekakeoppskrifter frå eit heilt liv.

– Smultringane er frå Katrine Kleveland, som var leiar i Noregs Bygdekvinnelag, si oppskrift. Kokosmakronoppskrifta er frå besta si husmorskule-kokebok frå 1920, og sirupssnippane er mor mi si.

Dama likar godt å lage småkaker, og gleder seg kvart år til å ta fatt på tradisjonen.

Trio

Med seg på laget har ho Britt-Jannicke Sunde Lundal og Inger Veiteberg, og saman bakar dei tre fleire dagar i veka, dei siste vekene før jul.

– Det kan vere litt travelt, men for min del set eg veldig pris på det sosiale med det, seier Inger og får støtte frå Britt-Jannicke.

– Julekaker er ikkje akkurat min favoritt, men det er kjekt og sosialt med damene på kjøkenet. No manglar vi berre litt snø, så kjem julestemninga, seier ho.

I om lag fire veker bakar dei alt frå goro til berlinerkransar før dei set strek 5. desember.

– Vi tar i mot bestillingar fram til dess, etter det er det stopp.

Trufaste

Då pakkar dei kakene i boksar og fordeler på kundane som har bestilt. Dei fleste er frå Jølster, men jungeltelegrafen har skaffa dei kundar både i Sogn og i Florø.

Dei trufaste kundane kjem igjen år etter år for å handle kaker som er så nær heimelaga som det går an å få, utan at ein sjølv treng å løfte ein finger eller skålde ein mandel.

– Vi har mange lokale kundar som gjerne berre kopierer bestillingslappen frå året før, smiler Marit.

Stort utval

For her er det mykje å velje i. Dei nøyer seg nemleg ikkje med berre sju slag i bygda under breen. Til saman elleve sortar blir trilla, skåre eller på anna vis forma ut på kjøkenet i Stardalen.

Kva som er julekakefavoritten varierer litt frå år til år, men storseljarane er krumkaker og sirupssnippar.

– Det er vel kanskje fordi dei er meir arbeid med, at det er fleire som kvir seg litt på å lage dei sjølve, smiler Inger.

Krumkake

Krumkakeoppskrifta har dei fått frå ei dame på Skei, same dama som bestiller krumkaker frå kafeen kvart år.

Oppskrifta inneheld mellom anna konjakk for å gjere dei ekstra sprø, noko som hos enkelte kan vere ei utfordring. Vanlegvis er det Marit som lagar krumkakerøra, men eitt år måtte Inger trå til.

– Eg er ikkje akkurat bevandra i alkoholen si verd, og vart litt i tvil kor mykje ein dæsj vil seie.

Resultatet vart likevel bra, og steikeosen frå krumkakejarnet førte til ekstra godt humør på kjøkenet den dagen.

– Det kan vere at det vart ein dæsj eller to for mykje i den røra, ler Inger.

Julekakegåve

I 2020 gjorde koronarestriksjonane at kafeen måtte halde stengt store delar av året, og alternative inntektskjelder måtte undersøkast.

– Då fann vi ut at vi skulle tilby gåvepakningar der vi samlar dei mest populære julekakesortane, seier Flatjord.

Det skulle vise seg å vere populært, og i år er det tredje året dei tilbyr ein smak av sju sortar pakka fint inn i gåvepakningar.

– Det er mange rundt her som gjer unna julegåvehandelen på kafeen, seier Veiteberg.